"Eğitim, insana insan olmasını anlatmak, onu insan yapmaktır. Öğretim ise bilgi dallarını, meslek dallarını ona öğretmektir. Mühendislik, doktorluk öğretime girer. Öğretmenliği öğretmek, doktorluğu öğretmek öğretime girer.
Ama hepsinin bir şahsiyet, karakter, insan olma duygusu vardır ki bu da eğitimin içerisine girer. O bakımdan eğitim her şeyin üstündedir.
Belki orada okuduğu mesleğin adamı olamaz ama mükemmel bir insan olur. O insanı bakkal yaparsınız, onda insanlık ruhu olduğu için herkese bakkal olarak faydalı olur.
Çöpçü yaparsınız, çöpçü olarak herkese faydalı olur. Makamı ve mevkii ne olursa olsun, insanlar sevdiği, halk sevdiği için onu seçip vekil yapar, bu sefer de orada faydalı olur. Niçin? Bu insanın insani yönü tekemmül ettirilmiştir de ondan.
İnsan, iyi bir adam olduktan sonra neyi öğrenirse öğrensin, doğrudur. Ama yanlışla doğruyu, hak ile batılı, faydalı ile zararlıyı, gece ile gündüzü tefrik edemeyen bir insana, kalkıp da bütün bilgileri verirseniz bu, çocuğun silahla oynamasına benzer.
Nitekim bu şekilde birçok cinayetler işlenmiştir. O halde kişinin neyin zararlı, neyin faydalı olduğunu bilecek seviyede olması şarttır. Ama o seviyeye getirene kadar onu çok iyi yetiştirmek lazımdır. Çok iyi yetiştiremeyince, o taktirde bu bilgiler zararlı olur kanaatindeyim.
İdeal insanı yetiştirmede bütün kurumlara görev düşmektedir.
Arzu edilen insan yetiştirmede herkese görevler düşmektedir. Bu konuda bütün kurumlar birbirini tamamlar.
Mesela, bir çocuk sadece ailede yetişmez. Bir çocuk sadece okulda da yetişmez. Bir çocuk sokakta da yetişir. Televizyon seyrederken de yetişir. Gazeteyi okurken de yetişir. Bu konuda yüzde olarak hepsinin bir payı vardır.
O bakımdan topluma ait bütün eğitici kurumların (ki bence basının yayının burada çok büyük rolü vardır) hepsinin bir vazifeyi üstlenmesi lazımdır. O model insanı yetiştirmeye hepsinin gayret etmesi lazımdır. Aksi taktirde bir tanesi yaparken bir tanesi yıkar.
Onun için bizde son zamanlarda dikkat ederseniz bir kurumun kabul ettiğini diğeri kabul etmiyor. Bir bunalım dönemi yaşıyoruz.
Bu bunalımdan kim istifade eder? Kurtlar bulanık havayı sever, misali milletin düşmanları istifade eder. Millet bundan karlı çıkmaz. Onun için yaygın eğitim dediğimiz eğitim modelin de, gerek televizyonlarımızın, gerek radyolarımızın gerek gazetelerimizin, gerek dergilerimizin tamamının bir payı vardır.
Hepsi de o millet kimliğine bir şeyler kazandırmak için gayret etmesi lazımdır. Bu olduğu taktirde korkmayalım, istikbal bu millete ait olacak, milletimizin geleceği çok parlak olacaktır.
Hayır, böyle olmaz da, oğlan bir tarafa, kız bir tarafa çekerse geleceğimizin çok parlak olacağını söylemek ve düşünmek hayalperestlik olur.
Onun için bu noktada herkesin titiz davranmasını, hayatını hassas mikyaslar üzerinde yaşamasını ve milletin birliği ve beraberliği konusunda gayret sarf etmesini tavsiye ediyorum." (Prof. Dr. Haydar Baş'ın Niçin Türkiye adlı eserinden derlenmiştir)
